Samorządność w Polsce – Spotkanie z Marszałkiem Województwa Mazowieckiego Adamem Struzikiem
20 maja, 2017
19 maja br. w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Władze Samorządowe Powiatu Sierpeckiego oraz sołtysi z terenu powiatu sierpeckiego spotkali się z Marszałkiem Województwa Mazowieckiego Adamem Struzikiem aby porozmawiać na temat roli samorządów.
Gości powitał gospodarz spotkania Starosta Sierpecki Jan Laskowski, i poprosił o zabranie głosu Marszałka Województwa Mazowieckiego.
Marszałek swoje wystąpienie rozpoczął od zdefiniowania roli sołtysów, rad osiedli i samorządu pomocniczego. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że mamy dziś do czynienia w Polsce z trzema kategoriami samorządu terytorialnego tj. samorząd gminny, powiatowy i wojewódzki. Mamy również jednostki pomocnicze takimi jednostkami są sołectwa w środowisku wiejskim i miejsko-wiejskim oraz rady osiedli w środowisku miejskim. Obecnie sołectw bo nie każda miejscowość wiejska jest sołectwem mamy 6 500 tys. sołtysów. Jesteście naprawdę olbrzymią armią ludzi, których ja nazywam liderami lokalnymi bo każda pani sołtys, pan sołtys to nie tylko to wypełnianie obowiązków związanych z podatkiem czy z sprawami urzędowymi ale to są również liderzy lokalni i my na poziomie samorządów gminnych, powiatowych czy województwa przykładamy coraz większą uwagę do tego żeby angażować samorządy pomocnicze czyli sołectwa, rady osiedli w ten proces współtworzenia współodpowiedzialności za nasze wspólnoty. Coraz bardziej rozwija się w województwie mazowieckim też wykorzystanie funduszu sołeckiego. Ja nie wiem czy wszystkie gminy w powiecie sierpeckim taki fundusz mają wiem że nie które z nich na pewno (Mochowo, Rościszewo, Gozdowo, Sierpc, Szczutowo). Fundusz Sołecki na poziomie gmin wiejskich tak zwany fundusz osiedlowy z którym mamy do czynienia w miastach to taki bardzo ważny element dla tych mikroprojektów dla tych małych projektów. Przyczynia się do wyzwalania aktywności społecznej, do wyzwalania projektów lokalnych. Oczywiście ten fundusz sołecki może też współgrać w znakomity sposób z tym co robimy w ramach lider plus czyli to co robimy w Lokalnych Grupach Działania. Myślę że cały Powiat Sierpecki jest w LGD. To jest ten drugi mechanizm wsparcia tych małych projektów lokalnych. To razem z działaniami na poziomie poszczególnych gmin do powiatu i województwa tworzy pewien system budowania tak naprawdę państwa obywatelskiego – powiedział Marszałek.
Marszałek zwrócił uwagę na kilka niezwykle istotnych wartości których niesie sobie samorząd. Pierwsza to jest pomocniczość. Pomocniczość to jest taka zasada funkcjonowania naszych wspólnot – polega ona na tym aby wykonywać zadania publiczne, rozwiązywać problemy wspólnot najbliżej obywateli. Jak najwięcej odpowiedzialności, jak najwięcej władzy powinno być jak najbliżej naszej wspólnoty, żebyśmy mogli decydować jak najwięcej o sobie sami. Czyli władza publiczna powinna się samoograniczać w tym sensie, że nie powinna zastępować aktywności obywatelskiej i na tej zasadzie jest też oparta Unia Europejska – zresztą te zasady są zapisane w naszej Konstytucji obowiązującej i to są bardzo ważne zasady i proszę mi wierzyć, że nowoczesne kraje, kraje najlepiej rozwinięte bardzo pilnują tej zasady żeby jak najwięcej mogli decydować obywatele. To jest jedna z też fundamentalnych UE. Jednym z powodów i problemów kryzysu unijnego o którym się teraz mówi to jest właśnie oddolnie tych struktur unijnych, które dla wielu z nas często są abstrakcją, gdzieś ta Unia jest gdzieś ta Bruksela coś nam narzuca, coś nam, coś nam daje zabiera ale u podstawy traktatu UE leży ta zasada subsydiarności – zaznaczył Marszałek. Druga zasada to jest zasada solidarności – jest zapisana w polskiej konstytucji i którą my też powinniśmy się kierować w naszym działaniu. Ta solidarność polega na tym, że wspólnoty działają na swoją rzecz i na rzecz obywateli, rodzin i na rzecz dobra wspólnego. Popatrzmy na to co się stało w ciągu 30 lat w Polsce (znaczy nie całe 30). Przed 1989 mieliśmy rady narodowe sołectwa istniały, natomiast czy był prawdziwy samorząd – moim zdaniem to nie był prawdziwy samorząd można było sobie porozmawiać na radzie narodowej gminy natomiast i tak partia rządziła. Przemiany po roku 1989 i takie najważniejsze przemiany z którymi mieliśmy do czynienia to oprócz różnych przemian gospodarczych wolnego rynku – to jedną z takich zdobyczy jest samorząd. W tej chwili to już zupełnie inaczej wygląda. Mamy wolne demokratyczne wybory radnych od 1998 roku nie tylko radnych gminnych ale i też powiatowych i wojewódzkich. Mamy wybieralność w bezpośrednich wyborach wójtów, burmistrzów prezydentów i na pewno wyzwoliło to efekt myślenia pozytywnego o swoim otoczeniu swoich wspólnotach. Przyznacie, że przez te prawie 30 lat Polska się zmieniła i jest nie do poznania. Ja pamiętam tę Polskę sprzed 30 lat. Myślę, że te ostanie wasze 20 lat te przełamanie tych pierwszych kryzysowych lat 90 to już jest zupełnie inny kraj. Od 2004 roku jesteśmy członkami UE ktoś powie a po co nam unia, że karzą nam przyjmować uchodźców. Chciałem uświadomić wam wszystkim, że UE to nie tylko pieniądze, to nie tylko dopłaty bezpośrednie, to nie tylko PROW to nie tylko pieniądze w ramach programu Regionalnego Programu Operacyjnego czyli pieniądze z tzw. polityki spójności czyli polityki wyrównywania szans ale UE to moi drodzy pewne zasady, standardy, dobre praktyki. Bo czasami nie warto wywarzać otwartych drzwi – podkreślił Marszałek.
Marszałek zaznaczył, że powinniśmy być dumni z naszego województwa. Dlaczego? Województwo Mazowieckie jest największym polskim regionem i jednym z największych w tej części europy. To jest 35,5 tys. km² powierzchni, to jest tyle ile mniej więcej powierzchnia Dani. Mazowsze jest takim regionem jak wiele krajów europejskich. Żyje nas tutaj 5 mln 300 tys. W roku 2016 produkt krajowy brutto (czyli wszystko to co my wytwarzamy) wyniósł około 116 mld podatku. Jeżeli oddaje się ludziom możliwość gospodarowania to wyzwala się w nich energię czy to oni są właścicielami firmy (740 tys. podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na Mazowszu). Mazowsze wytwarza 23% polskiego produktu krajowego brutto. Czyli 1/4 tego co wytwarza Polska wytwarzają Mazowszanie.
Marszałek wskazał również jak dzięki obecności Polski w Unii Europejskiej udało się wspierać rozwój przestrzeni wiejskiej w ostatnich latach. Najważniejsza jest wspólna polityka rolna to ponad 50% budżetu. Obejmuje ona dwa filary – filar I dopłaty bezpośrednie i modernizacje gospodarstw rolnych i drugi filar czyli możliwość wsparcia dla rozwoju tej przestrzeni dla obszarów wiejskich na modernizację tej przestrzeni dla tych przemian w obszarze wiejskim. Druga pod względem ważności jest polityka spójności – polityka wyrównywani rozwoju, szans. Polska jest największym beneficjentem tej polityki spójności. Obecne jesteśmy przed bardzo istotnym momentem, którym jest dyskusja o przyszłości Unii Europejskiej po roku 2020 w tym o pieniądzach wchodzi w decydującą fazę. Dlatego niezwykle ważne jest, żeby Polska była tym ważnym elementem UE.
Na zakończenie swojego wystąpienia Marszałek zwrócił się do zgromadzonych na sali – jest jeszcze przed nami mnóstwo do zrobienia. Chodzi o to, żeby nie poprzestawać i nie zadowalać się takim myśleniem minimalistycznym i żeby mieć świadomość, że jesteśmy obywatelami nie tylko naszego sołectwa, naszej gminy, naszego powiatu, województwa, Polski ale, że też jesteśmy obywatelami europejskimi, bo to jest nasza wspólna odpowiedzialność.
