1

„Kopanie ziemniaków, kiszenie kapusty, gręplowanie wełny czyli skansen wita jesień”

Wakacje już za nami. Tegoroczne lato Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu tradycyjnie zakończyło „Wykopkami w skansenie”. Dla ponad 3500 osób, które 1 września odwiedziły skansen wydarzenie stanowiło niepowtarzalną okazję do przeniesienia się w czasie na wieś mazowiecką z początku XX wieku, uczestniczenia w życiu jej mieszkańców, a także uzupełnienia domowych archiwów fotograficznych o niepowtarzalne ujęcia.

Dawniej, gdy przychodził wrzesień pola i sady rozbrzmiewały gwarem prac. Zbierano kapustę, kopano ziemniaki, zbierano owoce, gromadzono opał na zimę. Niemało było też roboty w obejściu. Należało bowiem przygotować przetwory i zapasy. Powietrze wypełniał zapach ognisk rozpalanych z ziemniaczanych łętów, w których piekły się kartofle. Nie można zaprzeczyć, że jesień stanowiła jeden z najbardziej pracowitych okresów dla ludności chłopskiej. Dzięki licznym pokazom, a także scenkom rodzajowym przygotowanym przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej Ludności Cywilnej z Mławy zwiedzający skansen mogli się poczuć jak mieszkańcy dawnej osady wiejskiej. Wraz z gospodyniami oraz gospodarzami kopali motykami, zbierali i sortowali kartofle. Przyglądali się jak wyglądała praca kopaczki konnej, orka i bronowanie. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również prezentacje mechanicznego gręplowania i przędzenia wełny, tkactwa, robótek ręcznych, ubijania masła połączonego z degustacją i tłoczenia oleju rzepakowego na gorąco. W jednym z domostw gospodynie kisiły kapustę, częstując przy okazji swoich gości kiszoną kapustą z beczki i kiszonymi, ostatnimi w tym sezonie, ogórkami. Zielarka opowiadała o leczniczych właściwościach ziół rosnących na łąkach i w ogrodach, a w pasiece odbywało się szycie mat słomianych do ocieplania uli na zimę. W swoich warsztatach pracowali dawni rzemieślnicy i twórcy. Na podwórzu zagrody sołtysa przez cały dzień trwał Wiejski Kram, na którym zwiedzający mogli nabyć ekologiczne warzywa i owoce. Wiele osób skorzystało także z możliwości wypoczynku przy ognisku. Każdy mógł w nim upiec zebrane wcześniej z pól ziemniaki, bądź posmakować tych już upieczonych. W ofercie wystawców podczas kiermaszu produktów regionalnych i rękodzieła znalazły potrawy z ziemniaków, przyrządzane według dawnych receptur, ręcznie wykonane ozdoby, biżuteria, jak również dzieła rzeźbiarskie. Na muzealnej scenie wystąpiła Kapela JONUSIE z Czarni wraz z miłośnikiem i badaczem kultury kurpiowskiej Witkiem Kuczyńskim; roztańczony i rozśpiewany Ludowy Zespół Artystyczny KASZTELANKA z Sierpca a także lubiana przez turystów wiejska Kapela Pana Jacka. Pięknym dopełnieniem imprezy była uroczysta msza święta odprawiona o godzinie 14.00 w zabytkowym kościele z Drążdżewa w intencji rolników i płodów rolnych.

„Wykopki w skansenie” były ostatnią z tegorocznych imprez plenerowych poświęconych obrzędowości mazowieckiej wsi. Jednocześnie stanowiły zapowiedź tego co czeka na zwiedzających jeszcze tej jesieni. W każdą niedzielę września Muzeum zaprasza na pokazy rękodzieła i prac codziennych w ramach imprez „Niedziela w skansenie”. We wnętrzach chałup chłopskich obejrzeć można wystawy poświęcone obrzędom i zajęciom związanym z przygotowaniami do zimy. Dla zorganizowanych grup przygotowano zaś szeroki wachlarz warsztatów i lekcji muzealnych stanowiących niepowtarzalne spotkanie z kulturą ludową Mazowsza. Wszystkie informacje o aktualnych wydarzeniach i propozycjach skansenu znaleźć można na stronie mwmskansen.pl i na muzealnym profilu na facebooku. Serdecznie zapraszamy!

Jarosław Asztemborski

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu